Yerleşik resim geleneklerini ve anlayışını yıkan yapıtlarıyla ezber bozan, kendinden sonra gelen sanatçıları peşinden sürükleyerek etkisini günümüze kadar taşıyan Hollandalı post-empresyonist ressam Van Gogh, 1853 yılında dünyaya geldi. Yaptığı eşsiz eserleriyle sanat tarihinde modern resmin öncüsü hatta neredeyse başrolü oldu. Sarsıntılı geçen hayatı ve bunalımlı ruh hali eserlerinin üslubunda ve içeriğinde tüm gerçekliğiyle yer buldu.
Bu yazımızda Van Gogh’un en ikonik ve en sevilen sanat eserlerinden biri olan ‘Ayçiçekleri’ tablosunu inceleyeceğiz. Renk ustası ressam, bu tabloyu arkadaşı ressam Paul Gauguin’in ziyareti için Arles-Güney Fransa’daki evini dekore etmek için yapmıştı.
Vincent Van Gogh (1853 - 1890), Arles, Ocak 1889
Tuval üzerine yağlı boya, 95 cm x 73 cm, Van Gogh Müzesi, Amsterdam
Van Gogh Ayçiçekleri tablosunun 4’ü 1888, 3’ü 1889 yılında olmak üzere 7 farklı versiyonunu resmetmiş, bunları ‘tamamen eşit ve özdeş fotokopiler’ olarak nitelendirmiştir. Bu replikalardan biri özel bir koleksiyonda olup 1948’den beri görülmemiş, diğeri 1921 yılında Japon bir koleksiyoncu tarafından satın alınmış ve 2. Dünya Savaşı esnasında yok edilmiştir. Kalan 5 tablo ise Neue Pinakothek (Münih), National Gallery (Londra), Seiji Togo Memorial Sompo Japan Nipponkoa Sanat Müzesi (Tokyo), Van Gogh Müzesi (Amsterdam) ve Philadelphia Sanat Müzesi (ABD)’nde sergilenmektedir.
Diğer bir ilginç bilgi ise tuvalin üst kısmına eklenmiş şekilde ahşap bir şeritin olduğu. Boyanın kimyasal analizi sonucu tuvalin ve ahşap şeritin üzerindeki boyanın tamamen aynı oluğu onaylandı. Yani bu şeriti Van Gogh bizzat kendisi ekledi. Muhtemelen ressam natümortunu boyarken üst taraftaki çiçeğin kenara fazla yaklaştığını fark etti. Buketin üzerinde daha fazla ‘nefes almaya izin verecek yer’ açmak için ahşap şerit ekledi ve boyamaya devam etti. Yani en azından araştırmalar sonucu ortaya atılan fikir bu yönde. Tuvalin üst kısmının X-ray görüntüsünü ve arkadan fotoğrafını aşağıya ekliyorum.
Tabloyla ilgili olarak eklemek istediğim son bilgi ise üst kısmındaki parmak izleri. Bu parmak izlerini müze müdürü fark etmiş ve Van Gogh’un tabloyu tam kurumadan tuttuğu için oluştuğu tahmin ediliyor.
Ressamlık kariyerine 20’li yaşlarının sonlarında başlayan ressam, aralarında 900 kadar yağlı boya tablo ve 1.100 çizim ve eskiz bulunan 2.000'den fazla sanat eseri ortaya çıkardı. En çok bilinen tablolarını yaşamının son iki yılında akıl hastanesinde yaptı. 1890 yılının Temmuz ayında yaşamına son verdi. Öldüğünde tıpkı Raffaello gibi 37 yaşındaydı.
Yazımı kardeşi Theo’ya Van Gogh’un Arles’ten yazdığı mektupta esinlenme anını anlatan şu cümlerle bitiriyorum: “Duygular bazen öylesine güçlü ki, insan çalıştığını fark etmiyor bile… ve fırça vuruşları, bir konuşma ya da mektuptaki sözcükleri andıran bir sıra ve ilişiyle birbirini izliyor.”
Sanatla kalın.
HØGHHEIM Shop'taki tüm Ayçiçekleri ürünlerine göz atmak için buraya tıklayın.
Yazan: Elif Şevval Tunç
Kaynakça:
vangoghmuseum.nl/en
nationalgallery.org.uk
Gombrich, Sanatın Öyküsü, Remzi Kitabevi
The Mystery of Van Gogh's Sunflowers (Art History Documentary) | Perspective
